The Hard Truths:
- Talent is universal, but opportunity not.
- Eric Schmidt wrote, “Technology is neutral, but people are not.”
- The world cannot live without “pros & cons.”
[without opportunist, responsible and faithful.]
[without top-down and bottom up management.]
[without organizational and leadership skills.]
[without theory and practice.]
[without communist and democracy.]
TV, internet & mobile phones and other devices have their advantages & disadvantages. Parental control should be introduced and highly recommended amid the flow of information, knowledge and pornography. Parents are advised, for example, to place computer in the “public place” of their house if they feel doubtful their children are able to distinguish what is right/wrong, positive/negative and if their children simply are not mature in thinking yet.
- Bad & good habits, negativity & positivity are brotherhood. Apparently, bad habits and negativity are easily cultivated and grow fast in personality and attitude. Think about cursing, throwing rubbish or messy parking! These and more take little or no thought, consideration or headache. Whereas good habits or positivity or deeds useful not only for self but also community and society at large requires a sea of information, a deep knowledge or a well-trained attitude. Nonetheless, good habits and positivity can be ingrained by the strong inspiration of law enforcement, the training in practicing daily good habits and ”the get-used to-habits” of thinking right out of wrong, being considerate, understanding and respecting other people. (I have argued once in a while, for instance, about the advantages of equipping the roads with camera for the traffic accident decrease. Some people are disciplined and thoughtful, but there are still some who are wild and irresponsible. Cameras equipped are useful in that way. Equipping takes an effective monitoring and controlling system and plus it takes funding. That may be a hurdle!)
- You want something, do something. Treat yourself like you’re hungry. Your stomach is roaring, then you need to go to the kitchen, cook! Or go down the street to find your favorite food to feed your stomach. Sitting, sleeping and whining does not improve the condition. Say you want to improve English vocabulary, do something. Doing a lot of reading, arrange several cards for new words daily or arrange a folder for highlighted words from any articles so that you can grab them to read again later. Or you want to take care of your health, do something! Taking care of the air you inhale, the food and vegetables you serve, and quality water you drink or the sanitation as a whole or exercise. Information and knowledge in this regard are so valuable and should be obtained and digested vigorously for its advantages. That way you seek control over quality; you seek control over kinds of things that can affect your health! Now if you talk about socialization, you’ll talk about well-informed socialization; you’ll not talk about following suit, but decisions from your consciousness and choice! And why should we be unreasonable, wrong out of right or inhumane?
-……… there are more, please share! Be open-minded and mature in thinking. Thank you.
ធ្លាប់ទេ?
ប្រាដកអ្នកធ្លាប់ដឹងថាបើចង់ហាត់ប្រាណដំឡើងសាច់ដុំ
ថ្ងៃបន្ទាប់ពីហាត់ប្រាកដជាឈឺសាច់ដុំ
ឈឺអាចដល់ថ្នាក់ពេញទាំងខ្លួនប្រាណដោយសាសាច់ដុំយើងនៅខ្ចី
ឬហាត់ដាក់ទម្ងន់ធ្ងន់ពេកដោយមិនហាត់សន្សឹមៗ
ឬហាត់មិនកំដៅសាច់ដុំដោយមិននិយាយដល់ហាត់មិនមានក្បួនខ្នាតយឹតតែតាមកម្លាំងគ្រវីគ្រវាត់មិនត្រូវចលនា
។ តែបើមិនហាត់ទៅជាឡើងក្បាលពោះ ដុះពោះទៅជាឆាប់ហត់
រាងមិនសមហើយមានអារម្មណ៏ថប់ៗដោយសាក្បាលពោះ និងប្រាដកជាក្បាលពោះធំទៅៗមិនខាន ។
អញ្ចឹងហាត់អាចឈឺខ្លួនតែរាងសមបន្តិច
និងបើមិនហាត់រាងចេះតែធាត់ទៅៗហើយពិបាកក្នុងខ្លួន និងអាចវិវឌ្ឃន៏ទៅជាលើសឈាម
ឬទឹកនោមផ្អែម ។ គិតតែត្រឹមនេះស្មុគស្មាញបាត់ទៅហើយ ។
បើនិយាយពីផឹក
គេថាបើមកមិនផឹកមកធ្វើអី ហើយបើផឹកមិនឲ្យស្រវឹងចាំបាច់ផឹកដែរ ។
ដល់ទៅក្បាលពោះចេះតែធំទៅៗ វិវឌ្ឃន៏ជាជំងឺលើសឈាម
ឬទឹកនោមផ្អែមគេថាមកពីគិតតែសប្បាយពេកផឹកស៊ីមិនចេះគិត ។
នេះមិននិយាយដល់ផឹកស្រវឹងជ្រុលបង្កជាគ្រោះថ្នាក់ចរាចរណ៏ដល់ខ្លួនឯង
និងអ្នកធ្វើដំណើរដទៃផង ។ អញ្ចឹងមានតែរកតុល្យភាពរវាងគេថាបើមកមិនផឹកមកធ្វើអី
ហើយបើផឹកមិនឲ្យស្រវឹងចាំបាច់ផឹកដែរ និងផឹកឲ្យមានការទទួលខុសត្រូវ
ឬបើស្រវឹងកុំបើកបរហ្នឹងវាត្រូវការគិតពិចារណា
និងទំនួលខុសត្រូវផ្ទាល់ខ្លួនខ្ពស់គឺមិនមែនចេះតែគេលួង
គេអូសទាញហើយក្នុងហេតុផលដែលបាននិយាយមកគឺខ្លួនឯងត្រូវមានទំនួលខុសត្រូវចំពោះខ្លួនឯង
។ ពេលខ្លះប្រហែលជាសប្បាយក្នុងតុជាមួយគ្នា
តែដល់ឈឺប្រហែលជាគ្មានអ្នកណាទៅជួយកំដរដេកឈឺ
ឬថាអ្នកផឹកហ្នឹងប្រមូលលុយគ្នាជួយចេញថ្លៃពេទ្យឲ្យទេ ។
អញ្ចឹងសាមញ្ញថាចេះគិតខ្លួនឯង ។
ពីការម៉ាស្សា
អ្នកធ្លាប់ប្រាកដជាដឹងគេច្របាច់សាច់សសៃ
ឬមានអារម្មណ៏គេចុចដល់ឆ្អឹងហ្នឹងធ្វើឲ្យយើងរមិតរមួលឈឺតាមស្នាមម្រាមដៃគេច្របាច់
ចុចហ្នឹង។ បើមិនធ្លាប់វិញប្រាកដជាចង់ស្បថ នេះមិននិយាយដល់គេកាច់ចង្កេះ
ជាន់លើខ្នងផង ។ តែបន្ទាប់ពីឈឺតាមស្នាមដៃហ្នឹង យើងប្រាកដជាស្រួលខ្លួន
ឈាមរត់បានស្រួលសសៃសសូងមិនតឹង ហើយអាចជួយបំបាត់ស្រ្តេស ឬឈឺសាច់ដុំផង ។
បើនិយាយពីបុគ្គលិកលក្ខណះរឹងពេកគេថាច្រង៉េងច្រង៉ាង ស្លូតពេកគេបោក
ឬគេជិះជាន់ ។ ចុំក៏ពិបាកហើយស្មុគស្មាញម្លេះ ? តែបើនិយាយពីហេតុផល
និយាយពីខុសនិងត្រូវ ឬថាឲ្យគោរពគ្នាយោគយល់គ្នាទៅវិញទៅមក
ហើយគិតថាគ្មានអ្នកណាជាគ្រូដើមនៃបុគ្គលិកលក្ខណះទេ
នោះអ្នកប្រាកដជាបើកចិត្តទូលាយហើយអាចស្រុះស្រួលគ្នាបានយ៉ាងងាយ ។
មិនមែនអ្នកមិននិយាយហេតុផលខ្លួនឯង ខ្លួនឯងចង់តែឈ្នះ
ហើយក្នុងចិត្តប៉ងតែប៊ែងជើងគេ ចង់តែអោបគេនឹងដុំថ្មហើយជាន់ពន្លិចគេនោះ
ហើយតាំងខ្លួនឯងជាគ្រូដើមបុគ្គលិកលក្ខណះអីនោះ
អញ្ចឹងបើនិយាយថាជាអ្នកកាន់ព្រះពុទ្ធសាសនាដែលយកហេតុផលជាធំ
ឬនិយាយពីគុណធម៌ក្នុងភាពមនុស្សជាតិគឺស្មើហ្នឹងភូតកុហក
ឬជាអំពើបោកប្រាស់ប៉ុណ្ណោះ ។ បើនិយាយទៅមានតែច្បាប់វិន័យប៉ុណ្ណោះដែល
ត្រូវយកមកវិនិច្ឆ័យ និងដាក់ទោសតែបើថាមនុស្សផងគ្នាមិនចង់យកប្រៀបលើគ្នា
មិនចង់យកឈ្នះចាញ់គ្នានោះចាំទៅ ។
កង់វិលការប្រព្រឹត្តិរបស់មនុស្សជាតិគឺមានតែច្បាប់វិន័យ
ឬស្ថាប័នដែលទ្រទ្រង់ស្មារតីនេះទេដែលអាចតម្រង់មនុស្សបាន ។
ជាសរុបជីវភាពសម័យទំនើបជៀសមិនផុតពីភាពស្មុគស្មាញដោយសាត្រូវការទម្លាប់ដែលមានភាពច្បាស់លាស់
មានការគិតគូរម៉ត់ចត់ និងមានលក្ខណះវិទ្យាសាស្រ្ត ។
ឧទាហរណ៏ថាត្រូវប្រើស្លាបព្រាកណ្តាលសម្រាប់ចាប់ម្ហូប
ឬកូនចានចង្កឹះចាប់ទឹកស៊ុបរៀងៗខ្លួន ស្តាប់ទៅដូចបរិភោគមិនសូវស្និទគ្នា
តែបើគិតគូរឲ្យម៉ត់ចត់ទៅជាទំលាប់ល្អដែលផ្តល់ផលប្រយោជន៏ឲ្យគ្នាទៅវិញទៅមក
ដោយសាការចម្លងមេរោគដូចជារោគថ្លើម
រោគរបេងដែលជាមេរោគឆ្លងអាចមានផលប៉ះពាល់អាក្រក់ជាងល្អទៅវិញ ។
ឬហាត់ប្រាណជួយការពាររាងកាយពីជំងឺ ជួយឲ្យរាងកាយរ៉ឹងប៉ឹង
តែអ្នកមិនបានស្វែងយល់ មិនមានទំលាប់ហាត់ប្រាណទៅជាគិតថាអាចឈឺឆ្អឹងឆ្អែង
ឈឺខ្លួនមិនស្រណុកខ្លួន ។
បើនិយាយទៅគឺត្រឹមត្រូវពាក់កណ្តាលបើមិនបានជ្រួតជ្រាបពីវិធីហាត់
បើមិនបានស្វែងយល់ពីរបបហូបចុក ឬការសម្រួលអារម្មណ៏ ។
ដូចនេះបើមិនហាត់គឺត្រូវពាក់កណ្តាល
តែមិនបានទទួលផលប្រយោជន៏ដូចជាការពាររាងកាយពីជំងឺ ជួយឲ្យរាងកាយរ៉ឹងប៉ឹង
ឬធ្វើឪ្យរាងរៅបានសមសួន ។ គិតទៅគឺពិតជាស្មុគស្មាញដែលត្រូវការការស្វែងយល់
ពត៌មានឲ្យបានគ្រប់ជ្រុងជ្រោយពីវិធីហាត់ ពីរបបការហូបចុក
និងពីវិធីសម្រួលដង្ហើមជាដើម ។
ចំពោះវិធីសាស្រ្តបន្ធូរបន្ថយសំពាធពីភាពស្មុគស្មាញដោយសាជីវភាពទំនើបគឺការហាត់ប្រាណ
មានសត្វចញ្ចឹមដូចជាឆ្កែ សេក ឬត្រី ការបន្ធូរអារម្មណ៏ជាមួយធម្មជាតិ
ដើរកំសាន្ត ឬចំណាយពេលនៅជាមួយគ្រួសារ ធ្វើសកម្មភាពជាក្រុមគ្រួសារជាដើម ។
ហើយការសិក្សាស្វែងយល់ ការមានចំណាប់អារម្មណ៏ខ្ពស់ចំពោះការអាន
និងការស្វែងរកពត៌មានឲ្យបានត្រឹមត្រូវ និងគ្រប់ជ្រុងជ្រោយគឺមានសារសំខាន់ណាស់
។ ទន្ទឹមហ្នឹងនេះការអត់ធ្មត់ ការរៀនគោរព និងសណ្តោសគ្នា និងជួយគ្នា
កាន់តែមិនអាចមើលរំលងដោយសារមនុស្សក្នុងសម័យនេះអាចវិវឌ្ឍន៏កាន់តែពិសពុល និងឆេវឆាវដោយសាតម្រេកដើម្បីទទួលបានសម្ភារះ ។
ប្រាដកអ្នកធ្លាប់ដឹងថាបើចង់ហាត់ប្រាណដំឡើងសាច់ដុំ ថ្ងៃបន្ទាប់ពីហាត់ប្រាកដជាឈឺសាច់ដុំ ឈឺអាចដល់ថ្នាក់ពេញទាំងខ្លួនប្រាណដោយសាសាច់ដុំយើងនៅខ្ចី ឬហាត់ដាក់ទម្ងន់ធ្ងន់ពេកដោយមិនហាត់សន្សឹមៗ ឬហាត់មិនកំដៅសាច់ដុំដោយមិននិយាយដល់ហាត់មិនមានក្បួនខ្នាតយឹតតែតាមកម្លាំងគ្រវីគ្រវាត់មិនត្រូវចលនា ។ តែបើមិនហាត់ទៅជាឡើងក្បាលពោះ ដុះពោះទៅជាឆាប់ហត់ រាងមិនសមហើយមានអារម្មណ៏ថប់ៗដោយសាក្បាលពោះ និងប្រាដកជាក្បាលពោះធំទៅៗមិនខាន ។ អញ្ចឹងហាត់អាចឈឺខ្លួនតែរាងសមបន្តិច និងបើមិនហាត់រាងចេះតែធាត់ទៅៗហើយពិបាកក្នុងខ្លួន និងអាចវិវឌ្ឃន៏ទៅជាលើសឈាម ឬទឹកនោមផ្អែម ។ គិតតែត្រឹមនេះស្មុគស្មាញបាត់ទៅហើយ ។
បើនិយាយពីផឹក គេថាបើមកមិនផឹកមកធ្វើអី ហើយបើផឹកមិនឲ្យស្រវឹងចាំបាច់ផឹកដែរ ។ ដល់ទៅក្បាលពោះចេះតែធំទៅៗ វិវឌ្ឃន៏ជាជំងឺលើសឈាម ឬទឹកនោមផ្អែមគេថាមកពីគិតតែសប្បាយពេកផឹកស៊ីមិនចេះគិត ។ នេះមិននិយាយដល់ផឹកស្រវឹងជ្រុលបង្កជាគ្រោះថ្នាក់ចរាចរណ៏ដល់ខ្លួនឯង និងអ្នកធ្វើដំណើរដទៃផង ។ អញ្ចឹងមានតែរកតុល្យភាពរវាងគេថាបើមកមិនផឹកមកធ្វើអី ហើយបើផឹកមិនឲ្យស្រវឹងចាំបាច់ផឹកដែរ និងផឹកឲ្យមានការទទួលខុសត្រូវ ឬបើស្រវឹងកុំបើកបរហ្នឹងវាត្រូវការគិតពិចារណា និងទំនួលខុសត្រូវផ្ទាល់ខ្លួនខ្ពស់គឺមិនមែនចេះតែគេលួង គេអូសទាញហើយក្នុងហេតុផលដែលបាននិយាយមកគឺខ្លួនឯងត្រូវមានទំនួលខុសត្រូវចំពោះខ្លួនឯង ។ ពេលខ្លះប្រហែលជាសប្បាយក្នុងតុជាមួយគ្នា តែដល់ឈឺប្រហែលជាគ្មានអ្នកណាទៅជួយកំដរដេកឈឺ ឬថាអ្នកផឹកហ្នឹងប្រមូលលុយគ្នាជួយចេញថ្លៃពេទ្យឲ្យទេ ។ អញ្ចឹងសាមញ្ញថាចេះគិតខ្លួនឯង ។
ពីការម៉ាស្សា អ្នកធ្លាប់ប្រាកដជាដឹងគេច្របាច់សាច់សសៃ ឬមានអារម្មណ៏គេចុចដល់ឆ្អឹងហ្នឹងធ្វើឲ្យយើងរមិតរមួលឈឺតាមស្នាមម្រាមដៃគេច្របាច់ ចុចហ្នឹង។ បើមិនធ្លាប់វិញប្រាកដជាចង់ស្បថ នេះមិននិយាយដល់គេកាច់ចង្កេះ ជាន់លើខ្នងផង ។ តែបន្ទាប់ពីឈឺតាមស្នាមដៃហ្នឹង យើងប្រាកដជាស្រួលខ្លួន ឈាមរត់បានស្រួលសសៃសសូងមិនតឹង ហើយអាចជួយបំបាត់ស្រ្តេស ឬឈឺសាច់ដុំផង ។
បើនិយាយពីបុគ្គលិកលក្ខណះរឹងពេកគេថាច្រង៉េងច្រង៉ាង ស្លូតពេកគេបោក ឬគេជិះជាន់ ។ ចុំក៏ពិបាកហើយស្មុគស្មាញម្លេះ ? តែបើនិយាយពីហេតុផល និយាយពីខុសនិងត្រូវ ឬថាឲ្យគោរពគ្នាយោគយល់គ្នាទៅវិញទៅមក ហើយគិតថាគ្មានអ្នកណាជាគ្រូដើមនៃបុគ្គលិកលក្ខណះទេ នោះអ្នកប្រាកដជាបើកចិត្តទូលាយហើយអាចស្រុះស្រួលគ្នាបានយ៉ាងងាយ ។ មិនមែនអ្នកមិននិយាយហេតុផលខ្លួនឯង ខ្លួនឯងចង់តែឈ្នះ ហើយក្នុងចិត្តប៉ងតែប៊ែងជើងគេ ចង់តែអោបគេនឹងដុំថ្មហើយជាន់ពន្លិចគេនោះ ហើយតាំងខ្លួនឯងជាគ្រូដើមបុគ្គលិកលក្ខណះអីនោះ អញ្ចឹងបើនិយាយថាជាអ្នកកាន់ព្រះពុទ្ធសាសនាដែលយកហេតុផលជាធំ ឬនិយាយពីគុណធម៌ក្នុងភាពមនុស្សជាតិគឺស្មើហ្នឹងភូតកុហក ឬជាអំពើបោកប្រាស់ប៉ុណ្ណោះ ។ បើនិយាយទៅមានតែច្បាប់វិន័យប៉ុណ្ណោះដែល ត្រូវយកមកវិនិច្ឆ័យ និងដាក់ទោសតែបើថាមនុស្សផងគ្នាមិនចង់យកប្រៀបលើគ្នា មិនចង់យកឈ្នះចាញ់គ្នានោះចាំទៅ ។ កង់វិលការប្រព្រឹត្តិរបស់មនុស្សជាតិគឺមានតែច្បាប់វិន័យ ឬស្ថាប័នដែលទ្រទ្រង់ស្មារតីនេះទេដែលអាចតម្រង់មនុស្សបាន ។
ជាសរុបជីវភាពសម័យទំនើបជៀសមិនផុតពីភាពស្មុគស្មាញដោយសាត្រូវការទម្លាប់ដែលមានភាពច្បាស់លាស់ មានការគិតគូរម៉ត់ចត់ និងមានលក្ខណះវិទ្យាសាស្រ្ត ។ ឧទាហរណ៏ថាត្រូវប្រើស្លាបព្រាកណ្តាលសម្រាប់ចាប់ម្ហូប ឬកូនចានចង្កឹះចាប់ទឹកស៊ុបរៀងៗខ្លួន ស្តាប់ទៅដូចបរិភោគមិនសូវស្និទគ្នា តែបើគិតគូរឲ្យម៉ត់ចត់ទៅជាទំលាប់ល្អដែលផ្តល់ផលប្រយោជន៏ឲ្យគ្នាទៅវិញទៅមក
ដោយសាការចម្លងមេរោគដូចជារោគថ្លើម រោគរបេងដែលជាមេរោគឆ្លងអាចមានផលប៉ះពាល់អាក្រក់ជាងល្អទៅវិញ ។ ឬហាត់ប្រាណជួយការពាររាងកាយពីជំងឺ ជួយឲ្យរាងកាយរ៉ឹងប៉ឹង តែអ្នកមិនបានស្វែងយល់ មិនមានទំលាប់ហាត់ប្រាណទៅជាគិតថាអាចឈឺឆ្អឹងឆ្អែង ឈឺខ្លួនមិនស្រណុកខ្លួន ។ បើនិយាយទៅគឺត្រឹមត្រូវពាក់កណ្តាលបើមិនបានជ្រួតជ្រាបពីវិធីហាត់ បើមិនបានស្វែងយល់ពីរបបហូបចុក ឬការសម្រួលអារម្មណ៏ ។ ដូចនេះបើមិនហាត់គឺត្រូវពាក់កណ្តាល តែមិនបានទទួលផលប្រយោជន៏ដូចជាការពាររាងកាយពីជំងឺ ជួយឲ្យរាងកាយរ៉ឹងប៉ឹង ឬធ្វើឪ្យរាងរៅបានសមសួន ។ គិតទៅគឺពិតជាស្មុគស្មាញដែលត្រូវការការស្វែងយល់ ពត៌មានឲ្យបានគ្រប់ជ្រុងជ្រោយពីវិធីហាត់ ពីរបបការហូបចុក និងពីវិធីសម្រួលដង្ហើមជាដើម ។
ចំពោះវិធីសាស្រ្តបន្ធូរបន្ថយសំពាធពីភាពស្មុគស្មាញដោយសាជីវភាពទំនើបគឺការហាត់ប្រាណ មានសត្វចញ្ចឹមដូចជាឆ្កែ សេក ឬត្រី ការបន្ធូរអារម្មណ៏ជាមួយធម្មជាតិ ដើរកំសាន្ត ឬចំណាយពេលនៅជាមួយគ្រួសារ ធ្វើសកម្មភាពជាក្រុមគ្រួសារជាដើម ។ ហើយការសិក្សាស្វែងយល់ ការមានចំណាប់អារម្មណ៏ខ្ពស់ចំពោះការអាន និងការស្វែងរកពត៌មានឲ្យបានត្រឹមត្រូវ និងគ្រប់ជ្រុងជ្រោយគឺមានសារសំខាន់ណាស់ ។ ទន្ទឹមហ្នឹងនេះការអត់ធ្មត់ ការរៀនគោរព និងសណ្តោសគ្នា និងជួយគ្នា
កាន់តែមិនអាចមើលរំលងដោយសារមនុស្សក្នុងសម័យនេះអាចវិវឌ្ឍន៏កាន់តែពិសពុល និងឆេវឆាវដោយសាតម្រេកដើម្បីទទួលបានសម្ភារះ ។