តើនាំទៅណា? ធ្វើអ្វី? ធ្វើយ៉ាងដូចម្តេច? ប្រសិទ្ធិភាព? ទំណួលខុសត្រូវ? សុច្ចរិតភាព និងការបើកចំហរ?

តើនាំទៅណា? ធ្វើអ្វី? ធ្វើយ៉ាងដូចម្តេច? ប្រសិទ្ធិភាព? ទំណួលខុសត្រូវ? សុច្ចរិតភាព និងការបើកចំហរ?

Not Taking Side.
នៅក្នុងនយោបាយស៊ីងហ្គាពួរនៅពេលគេលើកបញ្ហាពីការអប់រំ
ពីប្រព័ន្ធអប់រំ គេលើកពីចំណុច ពីជម្រើសផ្សេងដែលគេជឿថាអាចធ្វើឲ្យស្តង់ដារ
និងគុណភាពអប់រំកាន់តែប្រសើរ ។ ត្រូវលើកពីចំណុចជាក់លាក់ ពីជម្រើសផ្សេង
អ្វី ឬគោលនយោបាយទាក់ទងនឹងប្រព័ន្ធអប់រំដែលអាចធ្វើឲ្យកាន់តែប្រសើរនូវ
គុណភាពប្រព័ន្ធអប់រំ ។
http://therealsingapore.com/content/sdp-reason-why-singaporeans-are-losing-trust-pap
(Read our paper Educating for Creativity and Equality: An Agenda for Transformation)


ពាក្យខាងក្រោមបានលើកឡើងនៅក្នុងឆាកនយោបាយ ដោយពិពណ៌នា
ពីអ្នកនយោបាយទាំងក្នុងប្រវត្តិសាស្រ្ត និងពេលបច្ចុប្បន្ន:
"ដំរីជល់គ្នា ស្លាប់តែស្រម៉ោចសង្អារ ។"

"ប្រជាពលរដ្ឋទុកដូចជាស្លឹកចេក ឬក្របីចម្លងភក់សម្រាប់អ្នកនយោបាយប្រើ
ដើម្បីឡើងទៅកាន់អំណាច ។"

"ប្រជាពលរដ្ឋរងគ្រោះជាងគេ តែទទួលផលប្រយោជន៏តិច និងក្រោយគេ ។"

។ល។
តើវាល្អប្រសើរប៉ុណ្ណានៅពេលប្រជាពលរដ្ឋចាប់មេដឹកនាំ និងអ្នកនយោបាយ
ឲ្យមានសេចក្តីស្មោះត្រង់ វិជ្ជាជីវ: និងទំណួលខុសត្រូវខ្ពស់ចំពោះការសន្យា
និងគោលនយោបាយដែលបានបញ្ចេញ និងលើកឡើង? ហើយពិតជាចាំបាច់សម្រាប់ការបើកចំហរ
តាមរយះបណ្តាញពត៌មាន វិបសាយ និងឧបករណ៏បច្ចេកវិទ្យាផ្សេងៗដែលប្រជាពលរដ្ឋ
អាចទទួលពត៌មានគ្រប់ជ្រុងជ្រោយដើម្បីតាមដាន និងត្រួតពិនិត្យ និងចូលរួមដោយការទទួល
ខុសត្រូវនៅក្នុងឆាកនយោបាយ និងការអភិវឌ្ឃន៏ផ្សេងៗ ។

ឧទហរណ៏ជាក់ស្តែងគឺ:
អាចគ្រប់ក្រសួងមានផេកនៅFacebook ឬវិបសាយផ្លូវការ ។ គណបក្សប្រឆាំងអាច
ធ្វើដូចគ្នាមានដូចជាសម្រាប់អប់រំ ហិរញ្ញវត្ថុ សង្គមកិច្ច ខាងបញ្ហាសង្គម ខាងបញ្ហាយុវវ័យ
ខាងបញ្ហា និងការប្រឈមសម្រាប់ស្រ្តី ខាងជំនាញផ្សេងៗដែលគាំទ្រ តម្រែតម្រង់
គាំពារ ឬអាចបកស្រាយបំពេញបន្ថែម និងស្នើរចំណុចលម្អិត បកស្រាយគោល
នយោបាយផ្សេងៗ ។ អង្គការសង្គមស៊ីវិលក៏អាចធ្វើបានដូចគ្នា ។ ដូចនេះប្រជា
ពលរដ្ឋមានប្រភពពត៌មានច្រើន អាចរកការបកស្រាយបានល្អិតល្អន់ និងអាច
ចូលរួមប្រកបដោយពត៌មានគ្រប់ជ្រុងជ្រោយ និងប្រកបដោយការទទួលខុសត្រូវ ។

ផលប្រយោជន៏ផ្សេងទៀតគឺមានអត្ថបទស្វែងយល់ច្រើន ហើយកាន់តែមាន
ប្រយោជន៏សម្រាប់អ្នកនៅជនបទ និងអ្នកនៅគ្រប់ទីកន្លែង ។ ប្រជាពលរដ្ឋអាច
តាមដានពីសុច្ចរិតភាព ពីភាពត្រឹមត្រូវ ពីប្រសិទ្ធិភាព និងទំណួលខុសត្រូវ និង
អាចចូលរួមជាចំណែកដោះស្រាយបញ្ហា និងដើម្បីផលប្រយោជន៏រួម ផលប្រយោជន៏
វែងឆ្ងាយ និងផលប្រយោជន៏វិជ្ជមាន ។

តើអ្នកយល់យ៉ាងណាដែរ?

ខុសគ្នា

វាដូចជាប្រទេសក្នុងពិភពជឿនលឿនគេប្រកាន់ទស្សន:ថាជីវិតនឹង
មិនល្អឥតខ្ចោះ ដូច្នេះហើយគេបង្កើត គេរៀបចំ និងធ្វើឲ្យកាន់តែល្អ
ប្រសើរនូវបទដ្ឋាន ប្រព័ន្ធតម្រែតម្រង់ គាំពារ និងលើកទឹកចិត្ត ។ល។
តាំងពីខ្យល់ដកដង្ហើម ជីវជាតិនៅក្នុងចំណីអាហារ បរិស្ថាននៅសាលា
ការមិនអនុវត្តន៏ខុសស្តង់ដារដូចជាសម្លុត និងវ៉ៃក្នុងការប្រៀនប្រដៅ
កូននៅផ្ទះ (ខ្លាចក្មេងចម្លងហិង្សា ខ្លាចក្មេងយល់ថាការប្រើអំពើ
ហិង្សាជារឿងធម្មតា ខ្លាចប្រជាពលរដ្ឋយល់ថាអំពើហិង្សាជាយន្តការ
ដោះស្រាយបញ្ហា ជារឿងធម្មតា ។ ហេតុនេះគេត្រូវការច្បាប់រឹងម៉ាំ
ច្បាប់មានបទដ្ឋាន សមភាពចំពោះមុខច្បាប់ ច្បាប់តឹងរ៉ឹង!) ។ល។

បន្ថែមលើនេះមានប្រព័ន្ធសុវត្ថិភាពសង្គម កម្មវិធី និងមជ្ឈមណ្ឌលស្តារ
កាយសម្បទា ការងារសហគមន៏ កម្មវិធី និងមជ្ឈមណ្ឌលគ្រប់គ្រងកំហឹង
សេវារប្រឹក្សាចិត្តសាស្រ្ត ការជួបប្រជុំ អាណាព្យាបាល-កូនសិស្ស-
សាលា ។ល។ ជារួមមានបទដ្ឋាន មានសេចក្តីណែនាំច្បាស់លាស់
ការអនុវត្តន៏ច្បាប់តឹងរ៉ឹង តែប្រជាពលរដ្ឋមិនរស់នៅតែតាមយថាកម្ម
មិនប្រឈមនឹងហានិភ័យខ្ពស់ ឬគ្រោះថ្នាក់ធ្ងន់ធ្ងរ!

ផ្ទុយទៅវិញ វាដូចជាជីវិតនៅក្នុងប្រទេសកំពុងអភិវឌ្ឃន៏ប្រឈមនឹង ហានិភ័យខ្ពស់
និងគ្រោះថ្នាក់ធ្ងន់ធ្ងរ ។ ចំណុចមួយដែលអាចពន្យល់គឺមិនមានបទដ្ឋាន មិនមាន
សេចក្តីណែនាំលម្អិត មិនមានប្លង់មេ មិនមានយន្តការ និងប្រព័ន្ធ
តាមដាន និងត្រួតពិនិត្យសុច្ចរិតភាព គុណភាព និងប្រសិទ្ធិភាព ។
វាដូចជាប្រជាជនរស់តាមយថាកម្ម ឧទារ.ក)ការធ្វើស្រែប្រវាស់មេឃ
នៅពេលគេអាចធ្វើនយោបាយទឹក ការសាងសង់ទំនប់ ប្រឡាយ
ខ) ការធ្វើការជាកម្មករសំណង់ដោយគ្មានឧបករណ៏ការពារដូចជា
ស្រាមដៃ មួកសុវត្ថិភាពសម្រាប់សំណង់ ស្បែកជើងកវែង វ៉ែនតា
គ) ការធ្វើចរាចរណ៏ដោយមិនពាក់មួកសុវត្ថិភាព ឃ) ការផ្សាយពាណិជ្ជ
កម្មគ្រឿងស្រវឹង ការមិនទាន់មានច្បាប់គ្រប់គ្រងគ្រឿងស្រវឹង បារី និង
ក្លឹប ភាពចន្លោះប្រហោងនៃការចេញបណ្ណបើកបរ និងការអនុវត្តន៏ច្បាប់
ចរាចរណ៏ (តើអ្នកណាអាចពន្យល់បកស្រាយពីវត្តមានការផ្សាយពា
ណិជ្ជកម្ម ហាងផឹកស៊ី និងក្លឹបនៅពេលសង្គមមួយមានយុវវ័យក្នុង
ភាគរយខ្ពស់ និងគ្រោះថ្នាក់ចរាចរណ៏សម្លាប់មនុស្សជាមធ្យម០៦នាក់
ក្នុងមួយថ្ងៃដោយមិនរាប់អ្នករបួសស្រាល និងធ្ងន់ដែលជាបន្ទុកដល់គ្រួសារ
សេដ្ឋកិច្ច កម្លាំងការងារ និងសង្គមជាតិ?????) ។ល។

វាដូចជាគេអាចនិយាយពាក្យផ្អែម ពាក្យលួង តែវាហាក់ដូចជាពួកគេ
មានគំនិតតិចតួច ឬសឹងមិនមានថាតើត្រូវធ្វើអ្វី និងធ្វើយ៉ាងដូចម្តេច
ដើម្បីឲ្យលេចចេញជារូបរាងនូវ "ជិវិតដែលល្អឥតខ្ចោះសម្រាប់សង្គម
ជាតិនៅក្នុងភាគរយខ្ពស់មួយបាន ។" វាដូចជាប្រទេសក្នុងពិភពជឿន
លឿនដែលប្រកាន់ទស្សន:ថាជីវិតនឹងមិនល្អឥតខ្ចោះ ដូច្នេះមាន
ប្រព័ន្ធតម្រែតម្រង់ គាំពារ និងលើកទឹកចិត្ត និងពិតជាមិនអាចមើល
រម្លងបានគឺ "មានបទដ្ឋាន មានសេចក្តីណែនាំលម្អិត មានប្រព័ន្ធ
តាមដាន និងត្រួតពិនិត្យ" បន្ថែមលើការបើកចំហរតាមប្រព័ន្ធផ្សព្វ
ផ្សាយ យន្តការតម្លាភាព សុច្ចរិតភាព វិជ្ជាជីវ: និងទំណួលខុសត្រូវ
ខ្ពស់ ។ គេអាចឆ្លើយយ៉ាងងាយស្រួល និងប្រកបដោយការទទួល
ខុសត្រូវលើសំណួរ ក)តើទៅណា? ខ) ធ្វើអ្វី? គ) ធ្វើយ៉ាងដូចម្តេច?
ប្លង់មេសម្រាប់១០ទៅ១៥ឆ្នាំខាងមុខ ឬទស្សន:វិស័យអ្វី? ធ្វើយ៉ាង
ដូចម្តេច? ប្រសិទ្ធិភាព? ទំណួលខុសត្រូវ?

វាដូចជានៅពេលមិនមានស្តង់ដារ មិនមានប្លង់មេ មិនមានសេចក្តី
ណែនាំលម្អិត គុណភាព ប្រសិទ្ធិភាព និងទំណួលខុសត្រូវគឺពិបាក
បកស្រាយ និងតាមដាន ។ ហើយបើគេសិក្សាពីវដ្តវិលជុំនៃបញ្ហា
នៃឬសគល់បញ្ហាគឺច្រើនតែឃើញបញ្ហាដដែលៗ ហើយបញ្ហាកាន់
តែយ៉ាប់ដូចជាជម្លោះហែកហួរ អំពើហិង្សា រហូតដល់សង្គ្រាម
ស៊ីវិល និងអំពើប្រល័យពូជសាសន៏ ។ វាបង្ហាញយ៉ាងច្បាស់ថា
ការសន្ទនាដោយបើកចំហរ ដោយទំណួលខុសត្រូវខ្ពស់ និងយន្តការ
ចូលរួម និងតាមដាន និងគ្រប់គ្រងគុណភាព ប្រសិទ្ធិភាពមិនមាន
តម្លៃថ្លៃដូចចំណាយទិញគ្រឿងអាវុធ និងរហូតដល់ការបំផ្លិចបំផ្លាញ
ដោយការវ៉ាយប្រយុទ្ធគ្នា និងមិនចំណាយអាយុជីវិតប្រជាជនទេ ។
វាប្រកដណាស់ធនធានមនុស្ស (សង់ស្ពាន សង់MRT សង់Sky Train
គុណភាពសេវាសុខភាពល្អប្រសើរ ហ្វឹកហ្វឺនធនធានមនុស្សបន្ថែមមិន
ចាំបាច់អ្នកណាចុះមកពីលើមេឃទេ តែត្រូវការធនធានមនុស្ស និងរូបមន្ត!)
ចំណេះដឹងបច្ចេកវិទ្យា សុច្ចរិតភាព និងទំណួលខុសត្រូវខ្ពស់អាចធ្វើឲ្យសម្រេចបាននូវស្តង់ដារ
នូវគុណភាព និងប្រសិទ្ធិភាពការងារបាន ។

ហើយប្រាកដណាស់ គេត្រូវការច្បាប់រឹងម៉ាំ ច្បាប់មានបទដ្ឋាន សមភាពចំពោះមុខច្បាប់
ច្បាប់តឹងរ៉ឹងដើម្បីឲ្យប្រជាជាតិមួយកាន់តែរឹងម៉ាំ!

ការកសាងអភិវឌ្ឃន៏សំខាន់លើធនធានមនុស្ស និងរូបមន្ត (ដាំបន្លែលើទឹក MRT, Bullet-Train, Sky Train..)

មានផលប្រយោជន៏សម្រាប់ការអភិវឌ្ឍន៏វិជ្ជមាន ប្រកបដោយការទទួលខុសត្រូវ និងចីរភាព ។

ក) ប្លង់មេ មានស្តង់ដារ មានសេចក្តីណែនាំលម្អិត

ខ) ធនធានមនុស្ស ការប្រើប្រាស់ធនធានមនុស្សបានត្រឹមត្រូវ

គ) មានបទដ្ឋាន និងក្រមសីលធម៌លើភាពស្មោះត្រង់ វិជ្ជាជីវ: និងទំណួលខុសត្រូវខ្ពស់


ឃ) មានយន្តការ និងវិធានការតាមដាន និងត្រួតពិនិត្យគុណភាព និងប្រសិទ្ធិភាព

ង) ការពិភាក្សាបើកចំហរ និងប្រកបដោយការទទួលខុសត្រូវខ្ពស់

ច) មានយន្តការ និងPlatform បើកចំហរ និងសម្រាប់ចូលរួមពីប្រជាពលរដ្ឋ និងភាគីពាក់ព័ន្ធ

ឧទាហរណ៏: ផ្លូវត្រូវមានប្រព័ន្ធលូ គិតពីបង្គោលភ្លើង ចិញ្ចើមផ្លូវ គំនូសសម្រាប់អ្នកថ្មើរជើងឆ្លងផ្លូវ
គំនូសសម្រាប់ឡាន ម៉ូតូ និងកង់ជាដើម ។


តើអ្នករកនឹកឃើញឧទាហរណ៏អ្វីផ្សេងទៀតដែរឬទេ? តើមានចំណុចអ្វីដែលអ្នកចង់បន្ថែម?

ជម្រើសរបស់អ្នក ការសម្រេចិត្តរបស់អ្នកមានផលប៉ះពាល់ដល់អ្នកផង សហគមន៏ផង និងសង្គមជាតិផង!

http://www.motherjones.com/politics/2014/09/bill-melinda-gates-foundation-common-core

កុំវិលវល់ៗក្នុងអន្លង់ ក្នុងវដ្ត: លើកតម្កើងបុគ្គលនិយម អួតអាង ជៀសវាង
ច្រឡោងខាម ញៀនតែហែកហួរគ្នា ចេះតែឈ្លោះកាប់ចាក់គ្នានោះ ។

ស្វែងរកគំនិត កម្មវិធីកាន់តែល្អ រកមើលគំនិត ការអនុវត្តន៏ដែលធ្វើឲ្យ
ស្តង់ដារកាន់តែប្រសើរ ដោយការទទួលខុសត្រូវ ដោយសេចក្តីស្មោះត្រង់
មានប្រយោជន៏សម្រាប់ខ្លួនឯងផង សហគមន៏ និងសង្គមជាតិ ។ កុំញៀន
កុំយកចិត្តពុល ហើយវិលវល់ៗតែ "មាន់គកដូចមាន់ចែ" នោះ ។ គាំទ្រ
មេដឹកនាំ អ្នកនយោបាយ និងបុគ្គលសាធារណ:ដូចលោក Bill Gates អ្នក
ឧកញ៉ាផ្សេងៗ គាំទ្រអ្នកបើកទូលាយ ប្រឹងពន្យល់បកស្រាយ លើកគំនិត
លើកការផ្តួចផ្តើម ឧទាហរណ៏http://www.gatesnotes.com/Education/Breakthrough-Tools-for-Teachers?WT.mc_id=08_21_2014_EdTech1_fb&WT.tsrc=Facebook , លើកកម្មវិធីនយោបាយ
ប្រកបដោយសុច្ចរិតភាព ទំណួលខុសត្រូវ និងការវិនិយោគសម្រាប់ការលូតលាស់ជាវិជ្ជមានក្នុង
រយះពេលវែងឆ្ងាយ ។ ស្វែងរកពត៌មានឲ្យបានគ្រប់ជ្រុងជ្រោយ ចូលរួម
តាមដានដោយការទទួលខុសត្រូវ ។

កុំញៀនកុំអូសទាញដោយសាតែពត៌មានសម្អប់ ពត៌មានបញ្ឆេះកំហឹង
ហើយពេលទំនេរពីហ្នឹងមើលរូបស្រាត ឬកុនអាសអាភាសនោះ ។ ហើយ
កុំវិលវល់ៗយកចិត្តបំពុល ចិត្តកំហឹងមិនទទួលខុសត្រូវ ហើយតាំងថា
"មាន់គកដូចមាន់ចែនោះ" ។

សួរថាតើយើងបានចូលរួមដោះស្រាយមានការទទួលខុសត្រូវប៉ុណ្ណា
ហើយ? តាមដានប្រសិទ្ធិភាព ទាមទារការបើកចំហរ និងទំណួលខុសត្រូវ
នៃអ្នកយើងគាំទ្រ អ្នកដែលយើងផ្តល់ការទុកចិត្តប៉ុណ្ណា?

សំណួរងាយៗក្នុងការចាប់ផ្តើមមានដូចជា : តើទៅណា? ធ្វើអ្វី? ធ្វើយ៉ាង
ដូចម្តេច? ប្រសិទ្ធិភាព? អ្នកទទួលខុសត្រូវ? ប្លង់មេទៅមុខប៉ុន្មានឆ្នាំ?
ប្រសិទ្ធិភាព និងការទទួលខុសត្រូវយោងតាមសេចក្តីណែនាំលម្អិត? ផល
ប្រយោជន៏រួម ផលប្រយោជន៏វែងឆ្ងាយយ៉ាងដូចម្តេច? ការធានាការ
លូតលាស់ដោយវិជ្ជមាន និងប្រកបដោយសុខុមាលភាពយ៉ាងដូចម្តេច?
សម្រាប់មនុស្ស និងប្រជាពលរដ្ឋប៉ុន្មានភាគរយ? ។ល។

ឲ្យតែបានប៉ុណ្ណឹងគ្មានអ្នកណាអាចបោក អាចប្រើធ្វើជាស្លឹកចេក ជាក្របី
ចម្លងភក់ទៀតទេ! ជម្រើសរបស់អ្នក ការសម្រេចិត្តរបស់អ្នកមានផល
ប៉ះពាល់ដល់អ្នកផង សហគមន៏ផង និងសង្គមជាតិផង!